کابل کشی ساخت یافته

کابل کشی ساخت یافته (Structured Cabling)

سیستم کابل کشی ساخت یافته به یک زیرساخت با ماهیت مادی برای مبادله اطلاعات در شبکه های کامپیوتری، مخابراتی و یا شبکه های اطلاع رسانی اطلاق می شود. تلفیقی از کابلهای مسی و فیبرهای نوری در پیوندی نظام مند، زیرساختی را تشکیل خواهند داد که در آن ترافیک داده، صدا و تصویر جریان می یابد.

مزایای پیروی از استاندارد کابل کشی ساخت یافته:
جامعیت: در یک سیستم کابل کشی ساختیافته، کابلها بطورهمزمان قادر به حمل داده، صدا و تصویرهستند و نیاز به کابل کشی مجزا برای تلفن یا سیستمهای ویدئویی نخواهد بود.

پشتیبانی ازسازگاری تجهیزات ساخته شده توسط تولیدکنندگان تابع استاندارد:

وقتی برمحصولات عرضه شده توسط شرکتهای تولیدکننده مختلف، استاندارد حاکم باشد آنگاه در خصوص سازگاری تجهیزات کابل کشی که از شرکتهای متفاوت خریداری می کنید، هیچگونه نگرانی نخواهید داشت.

سادگی حذف، اضافه و تغییر:

در یک سیستم نظام مند و مبتنی بر اصول، براحتی می توان هرنوع تغییری را اعمال کرد بدون آنکه اختلالی جدی در عملکرد شبکه بوجود آید. 

سادگی در فرآیند اشکال زدایی:

در یک سیستم کابل کشی ساختیافته، یک اشکال کوچک منجر به اختلال در کل سیستم نخواهد شد و براحتی می توان محل اشکال را یافت و آنرا برطرف کرد. وقتی یک سیستم بزرگ خود از زیرسیستمهای کوچکتر و قابل مدیریت تشکیل شده باشد حوزه اشکالات و خرابیهای کوچک درسطح بسیار محدودی حفظ شده و درکل سیستم منتشر نخواهد شد.

پشتیبانی ازکاربردهای آینده:

در یک سیستم کابل کشی ساختیافته بسادگی می توان کاربردهای جدیدی مثل کنفرانس ویدئویی، تلفن اینترنتی یا هرکاربرد چند رسانه ای را بر روی آن بکارگرفت.


استاندارد EIA/TIA-568A تصریح داشته که سیستم کابل کشی ساختیافته باید ازشش زیرسیستم ذیل تشکیل شده باشد و بتوان حدود هر زیرسیستم را بدرستی تمیز داد:

1)زیرسیستم Building Enterance (ورودی ساختمان): این زیرسیستم مکانی فیزیکی و مستقل در ساختمان است که بعنوان محل تلاقی و اتصال کابلهای شاهراهی درون ساختمان، با ستون فقرات بیرونی (مابین ساختمان ها) درنظرگرفته شده است. 

2)زیرسیستم Equipment Room (اتاق تجهیزات ): اتاق تجهیزات محل نصب و استقرار تجهیزات سطح بالا و پیچیده مخابراتی است که هسته اصلی کل شبکه را تشکیل می دهد.

3)زیرسیستم Backbone Cabling (کابل کشی ستون فقرات): این زیرسیستم در ادبیات کابل کشی ساختیافته به کابل کشی عمودی نیز شهرت دارد و اتصال بین اتاق تجهیزات ، کمدهای سیم (Wiring Closet) و زیرسیستم ورودی ساختمان را برقرار می کند.
اتصالات زیر توسط زیرسیستم ستون فقرات فراهم می آید:
اتصال مابین ساختمان ها و عمارت های یک پردیس
اتصال بین کمدهای سیم واقع در طبقات مختلف یک ساختمان واحد
اتصال بین اتاق تجهیزات و ورودی ساختمان

4)زیرسیستم telecommunication Closet : کمدهای مخابراتی فضاهای فیزیکی در طبقات یا دپارتمان های مختلف یک ساختمان یا عمارت هستند که تجهیزات لازم برای برقراری اتصال کابلها و انشعاب گیری از ستون فقرات شبکه را درخود جای داده است. این تجهیزات عبارتند ازپایانه های مکانیکی و ابزارهای اتصال ضربدری بین کابل کشی افقی و عمودی ( همانند patch panels). این بخش را می توان به جعبه تقسیمی تشبیه کرد که کابل ارتباطی ایستگاه ها از آنجا منشعب می شود.

5)زیرسیستم کابل کشی افقی: این زیرسیستم اتصال پریزها و سوکت های دیواری را به کمد مخابراتی برقرار می سازد.

6)زیرسیستم Work Area (ناحیه کاری): این زیرسیستم در برگیرنده آن بخش از کابلها و کانکتورهاست که اتصال نهایی بین ایستگاه های کاری و پریزها و سوکتهای دیواری را برقرارمی کند. این زیرسیستم از چند تکه کوتاه کابل تشکیل شده است.

ناحیه کاری و کابل کشی افقی:
در سیستم کابل کشی ساختیافته ، اتصال یک ایستگاه کاری به سوئیچ یا هاب متناظر در لایه دسترسی با یک قطعه کابل مستقیم و یکپارچه انجام نخواهد شد بلکه حداقل سه قطعه کابل مستقل با 6 کانکتور این ارتباط را برقرار خواهند کرد. 

ارتباط بین کارت شبکه ازایستگاه کاری تا پریزدیواری (که عموما ازنوع RJ-45 وگاه ازنوع سوکتهای فیبرنوری است) ازطریق کابل کوتاهی بطول حداکثر3 متر برقرار می شود. محدوده 3 متری که از سرهرپریز دیواری آغاز می شود ناحیه کاری را تشکیل می دهد. به این کابل رابط که حداکثر سه متر طول دارد اصطلاحا Patch Cord  یا Patch Cable گفته می شود. 
ارتباط بین پریزهای دیواری تا کمد مخابراتی ( یا همان کمد سیم بندی) از طریق کابلی بطول حداکثر 90 متر برقرار می شود. سیمهای متصل به پریزهای دیواری در بدو ورود به کمد سیم به Patch Panel متصل می شوند.
ارتباط بین هرپورت از Patch Panel و پورت متناظر دریک سوئیچ یا هاب توسط یک قطعه کابل رابط بنام کابل اتصال ضربدری (Cross-Connect Cable) برقرار می شود. حداکثر طول این کابل رابط 6 متر است. 

زیرسیستم Wiring Closet :
Wiring Closet یک مکان فیزیکی و متمرکز در شبکه است که در آنجا کابلهای مختلف به تجهیزات شبکه مثل Patch Panel ،هاب ، سوئیچ ، مسیریاب یا نظائر آن متصل می شوند . طبق استاندارد EIA/TIA-568A ساختاربهم بندی کابلها دارای توپولوژی ستاره است . Wiring Closet را می توان مرکزتوپولوژی ستاره نامید چراکه تمام سیمهای منتهی به ایستگاه های کاری ازاین مرکز منشعب می شوند.
Wiring Closet در دو رده MDF(Main Distribution Facility) و IDF(Intermediate Distribution Facility) سازماندهی و ایجاد می شود:

 MDF Wiring Closet: MDF نقطه مرکزی برخورد و انشعاب کابلهای اصلی کل شبکه به تجهیزات شبکه بندی مثل سوئیچها، مسیریاب ها، سرویس دهنده های دسترسی و امثال آنهاست. طبق استاندارد EIA/TIA-568A مرکز MDF یک فضای فیزیکی یکتا در کل شبکه است و ترجیحا باید در مرکزجغرافیایی ناحیه تحت پوشش شبکه درنظرگرفته شود. بطورمعمول مرکز استقرار تجهیزات    POP(Point Of Presense) که خطوط ارتباطی دنیای خارج ( مثل خطوط WAN یا اینترنت) را به شبکه سازمان پیوند می زند در نزدیکی MDF یا دقیقا در خود MDF درنظر گرفته می شود.

IDF Wiring Closet : ازآنجایی که نمی توان انتظار داشت که تمام کابلهای شبکه به MDF وارد و یا از آنجا منشعب شود و یا کل تجهیزات شبکه در تمام سطوح در همانجا مستقر باشد لذا بنابرآن گذاشته شده که اتصال کابلهای هرطبقه ازساختمان، توسط یک کمد کوچکتربنام IDF انجام گیرد. درIDF ها عموما سوئیچها، هابها، مسیریاب ها و Patch Panel های لایه توزیع و لایه دسترسی مستقر هستند. اتصال بین IDF ها و MDF مرکزی از طریق خطوط با پهنای باند بالا برقرار می شود.

طبق استاندارد  EIA/TIA-568A ضوابط زیر باید درخصوص MDF و IDF رعایت شود:
توپولوژی مجاز کابل کشی ساختیافته، توپولوژی ستاره است و نصب بیش از دوطبقه MDF و IDF مجاز نیست. فراموش نکنید که مضمون توپولوژی ستاره در ادبیات کابل کشی با معنای توپولوژی ستاره در ادبیات شبکه ها هم ارز نیست. مضمون ستاره در دنیای کابل آنست که تمام سیمها و کابلهای شبکه بایستی از نقاط متمرکز مثل MDF یا IDF منشعب شوند. با این توصیف اگرچه سطوح کابل کشی به دوطبقه محدود شده ولی معماری شبکه می تواند الگوی پیچیده غیرستاره داشته باشد. لذا این دومفهوم را باهم اشتباه نگیرید.
•    درهرطبقه از ساختمان، باید حداقل یک Wiring Closet  ازنوع IDF نصب شود.
•    به ازای هر هزارمتر مربع یا فضائی با شعاع افقی بیش از 90 متر باید یک IDF ایجاد شود.
•    IDFها هرگز بطور مستقیم به یکدیگر متصل نخواهند شد بلکه همه آنها از MDF منشعب می شوند.
•    اگر یک طبقه یا یک ساختمان حتی با مساحتی به مراتب کمتر از هزارمتر مربع داشته باشید الزاما باید دارای یک IDF باشد وورود مستقیم کابلهای این ساختمان یا طبقه به MDF یا IDF های دیگرمجازنیست. (IDF همیشه به فضای فیزیکی مستقل نیاز ندارد و می تواند در قالب یک جعبه کوچک و زیبا در زاویه سقف و دیوار نصب شود ).
•    در هیچ نقطه از کابل حق انشعاب گرفتن ندارید. هرگونه انشعاب مجاز در MDF یا IDF اتفاق می افتد.
•    ترجیحا ترتیبی بدهید که فاصله سوئیچ یا هاب ( یا دستگاه هایی ازاین قبیل) تا Patch Panel حدود یک متر باشد. هرچند این فاصله تا 6 متر مجاز است.

فضای پیشنهادی در استاندارد، برای ایجاد Wiring Closet (با فرض آنکه بطور متوسط در هرده متر مربع یک کامپیوتروجود داشته باشد) عبارتست از:
•    برای فضایی به مساحت هزارمترمربع اتاقی به ابعاد 4/3*3 متر
•    برای فضایی به مساحت هشتصد مترمربع اتاقی به ابعاد 8/2*3 متر  
•    برای فضایی به مساحت پانصد مترمربع اتاقی به ابعاد 2/2*3 متر
•    برای فضاهای کوچکتر از پانصدمتر مربع ، برای IDF می توان ازکمدهای دیواری که در نزدیکی سقف نصب می شوند بهره گرفت.

درجه حرارت Wiring Closet نباید از 25 درجه سانتی گراد و میزان رطوبت از 50 درصد تجاوز کند.
توصیه موکد آنست که MDF و IDF به نحوی در مقابل دسترسی های غیرمجاز محافظت شود و اقدامات امنیتی کافی در مورد آن به عمل آید.
برای انتخاب محل MDF و IDF نقشه ساختمان را به تفکیک طبقات پیش روی خود قرار داده و پراکندگی گره ها را اعم از فعال یا غیرفعال بر روی آن مشخص کرده و پس از تقسیم آنها در دوایری به شعاع 50 متر، محل استقرار Wiring Closet را درنزدیکی مرکز این دوایردرنظربگیرید. دلیل آنکه باید شعاع دوایر را 50 متر درنظر بگیرید ( درحالی که طبق استاندارد طول مجازکابل افقی ،90 متر عنوان شده است ) آنست که کابلها نمی توانند بطور مستقیم از Wiring Closet به پریزهای دیواری کشیده شوند و باید ازکنار دیوارها و ازمسیرهای غیرمستقیم عبور کنند. 
در درون Wiring Closet باید از بکارگیری لامپهای مهتابی اجتناب شود چون منبع تولید نویز هستند.
منابع تولید نویز ( مانند کولرهای گازی ، موتورهای الکتریکی یا رله های قطع و وصل برق فشارقوی ) نباید در نزدیکی کابلها و Wiring Closet قرار گرفته باشد.
در ادبیات کابل کشی ساختیافته به MDF اصطلاحا MCC ( اتصال ضربدری اصلی ) نیزگفته می شود زیرا ضمن برقراری اتصال بین تمام شبکه های محلی درون سازمان، محل تلاقی و اتصال شبکه یکپارچه سازمان با اینترنت ( یا خطوط WAN ) نیزهست. به IDF نیز گاهی HCC (اتصال ضربدری افقی) گفته می شود  زیرا در IDF   زیرسیستم کابل کشی افقی بی زیرسیستم کابل کشی عمودی پیوند می خورد.
شما این اجازه را خواهید داشت که در صورت نیاز بین یک IDF و MDF که ارتباط آنها از طریق کابلهای ستون فقرات برقرار می شود یک IDF میانی نصب نمائید. به این IDF میانی اصطلاحا ICC (اتصال ضربدری میانی ) گفته می شود. طبق استاندارد  EIA/TIA-568 فقط و فقط یک ICC می تواند در مسیر MCC (همان MDF ) و HCC (IDF نهایی) قرار بگیرد.

زیرسیستم ستون فقرات:
وقتی در شبکه دو یا چندین Wiring Closet (ازنوع MCC ، ICC یا HCC ) نصب شده باشد، اتصال بین آنها از طریق زیرسیستم ستون فقرات برقرار خواهد شد. ستون فقرات اتصالات زیر را در بر خواهد گرفت:

  • اتصال بین اتاق تجهیزات و ورودی ساختمان 
  • اتصال بین ساختمانهای متعلق به یک پردیس 
  • اتصال عمودی بین طبقات یک ساختمان چند طبقه
  • اتصال بین تمام Wiring Closet (ازهرنوعی که باشد ).

رسانه های انتقال برای کابل کشی ستون فقرات عبارتند از:

  • کابلهای زوجی بهم تابیده بدون زره (UTP ) با امپدانس 100 اهم در رده های Cat 5 ، Cat 6 یا Cat 7 
  • کابهای زوجی بهم تابیده زره دار(STP) با امپدانس 150 اهم
  • فیبرهای نوری MMF و SMF

نکات طلایی زیر در خصوص کابل کشی ستون فقرات حائز اهمیت است:

  • هرگاه کابل کشی ستون فقرات با سیمهای مسی صورت می گیرد، مسیرعبور آنها باید از منابع مولد سیگنالهای مخرب الکترومغناطیسی (همانند خطوط حامل برق فشارقوی ، کابلهای برق آسانسورو نظائر آن ) حداقل 3 متر فاصله داشته باشد.
  • گرفتن هرگونه انشعاب از کابلهای ستون فقرات غیرمجازاست. اتصال ستون فقرات به دیگر زیرسیستمها فقط در MCC ، HCC یا ICC انجام می گیرد.
  • طول کابلهای رابط (Patch Cables)  در MCC یا ICC نباید از 20 متر تجاوز کند.
  • طول کابلهای رابط (Patch Cables)   در HCC حداکثر 6 متر است.
  • سلسله مراتب ستون فقرات ( با احتساب یک سطح MCC و یک سطح ICC ) حداکثر دولایه ( دوسطحی) خواهد بود.
  • ستون فقرات شبکه هرگز بطور مستقیم به ایستگاه های کاری متصل نخواهد شد و استثنا بردار هم نیست (این کار فقط باید توسط زیرسیستم کابل کشی افقی انجام گیرد).
  • کابلهای مسی ستون فقرات باید حداکثر 90 متر باشند. کابلهای فیبرنوری MMF حداکثر 2000 متر و کابلهای فیبرنوری SMF حداکثر 3000 متر مجازند.
  • طبق استاندارد متمم EIA/TIA 607 سیستم و خطوط زمین باید تمام نیازهای تصریح شده در این متمم را برآورده نمایند.
  • هرگونه اتصالی که ماهیت توپولوژی ستاره را بهم بریزد غیرمجازخواهد بود.
  • استفاده همزمان از فیبرهای نوری و سیمهای مسی در بخشهای مختلف ستون فقرات بلامانع است.
  • درحال حاضر از کابلهای کواکسیال در هیچ استاندارد کابل کشی ساختیافته، پشتیبانی نمی شود .

اتاق تجهیزات و ورودی ساختمان:
اتاق تجهیزات فضایی است متمرکز، برای استقرار تمام تجهیزات شبکه بندی و مخابراتی سطح بالا که عمدتا در قلب شبکه ایفای نقش می کنند. به عنوان مثال سوئیچهای هسته، مسیریاب های اصلی شبکه، تجهیزات دسترسی ازراه دور( مانند مودمهای معمولی و xDSL ) یا حتی برخی از سوئیچهای توزیع و سرویس دهنده ها نیز می توانند در این اتاق قرار بگیرند. در شبکه های کوچک تا متوسط،  Server Farm  را می توان در همین اتاق درنظر گرفت.
یکی از مهمترین ویژگی های اتاق تجهیزات، اقدامات امنیتی و حراست فیزیکی است. بسیاری از شرکتهای بزرگ که داده های حساس دارند برای این اتاق، دستگاه های پیشرفته حراستی مثل درهای هوشمند، دوربینهای مداربسته و دزدگیرهای حساس نصب می کنند. هرگاه اتاق تجهیزات در طبقه اول ساختمان در نظرگرفته شده باشد، حفاظت پیرامونی و پنجره ها از اهمیت ویژه برخوردار است.

استاندارد متمم EIA/TIA 569 ملاحظات و مشخصات فیزیکی اتاق تجهیزات را پیشنهاد کرده است. برخی ازاین ملاحظات عبارتند از:

  • در تمام اوقات شبانه روز باید سیستم تهویه مداربسته و هوشمند،  شرایط محیطی اتاق تجهیزات را در کنترل داشته باشد. درجه حرارت اتاق باید بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد حفظ شود و رطوبت نسبی باید در محدوده 30 تا 55 درصد نوسان کند. برای حفاظت این اتاق در مقابل گردو غبار و آلودگی هوا ، باید حتما از فیلترهای هوا استفاده شود.
  • ترجیحا باید سیستمهای هشدار لرزش و ارتعاش در این اتاق نصب شده باشد.
  • درهای ورودی اتاق تجهیزات باید بقدر کافی عریض باشد تا تجهیزات بزرگ را بتوان به راحتی وارد و خارج کرد.
  • حداقل ارتفاع سقف باید 8/2 متر باشد.
  • ارتفاع فیزیکی اتاق تجهیزات باید آنقدر باشد که درصورت بروز احتمالی باران شدید و آب گرفتگی، آب در این اتاق رخنه نکند.
  • مسیرعبورکابلهای ستون فقرات به اتاق تجهیزات منتهی می شود.
  • در ساختمان های کوچک تلفیق اتاق تجهیزات و ورودی ساختمان و حتی سیستمهای تلفن داخلی مجاز است.
  • سیستمهای اطفاء حریق باید طبق استانداردهای آتش نشانی مجهز شده باشد و نصب هشدار دهنده های دود در این اتاق الزامی است.
  • موکدا توصیه شده که اتاق تجهیزات در جایی در نظر گرفته شود که از دیگر ابزارهای تاسیسات، فاصله مناسبی داشته باشد. بعنوان مثال در مجاورت این اتاق نباید موتورخانه، لوله های اصلی آب، کابلهای برق، آسانسوریا نظایرآن وجود داشته باشد.
  • ورود و خروج افراد در این اتاق باید بدقت کنترل شود.
  • دستگاه های اطفاء حریق در دسترس باشد.

زیرسیستم ورودی ساختمان یک فضای فیزیکی مثل اتاق و دربرگیرنده آن دسته از تجهیزاتی است که خطوط ارتباطی آنها از دنیای خارج به ساختمان وارد می شوند. بعنوان مثال تمام خطوط WAN ، خطوط ماهواره ای، خطوط مربوط به آنتنهای مایکروویو و خطوط ارتباطی دیگر ساختمان ها و خطوط تلفن مربوط به مودمهای شبکه، همگی به این اتاق وارد می شوند. هرگونه اتصال دستگاه یا  انشعاب ازاین زیرسیستم در Patch Panel  یا تابلوهای اتصال واقع در این اتاق انجام خواهد شد.

ملاحظاتی که در استاندارد متمم EIA/TIA-569 برای ایجادیک فضای مناسب برای زیرسیستم ورودی ساختمان توصیه شده عبارتنداز :

  • امنیت و حراست فیزیکی در سطح کافی رعایت شده باشد.
  • هرگونه تجهیزات غیرمرتبط با این بخش نباید در این فضا نصب شود.
  • محل فیزیکی این اتاق باید حتی الامکان به ورودی واقعی ساختمان نزدیک شود.
  • ازآنجایی که تردد زیادی در این اتاق صورت نمی گیرد، هرگز نبایستی ازفضای اضافی آن برای انبارکردن تجهیزات از رده خارج و یا تجهیزات افزونه استفاده شود. بزبان ساده هرگونه کاربری غیرمرتبط با وظائف آن اتاق ممنوع است.
  • شرایط اقلیمی این محیط باید کنترل شود.
  • ازهرگونه آب گرفتگی ( به هردلیل) مصون بماند.

Demarcation Point : نقطه دیمارک به نقطه ای در زیرسیستم ورودی ساختمان گفته می شود که در آنجا خطوط ارتباطی متعلق به دیگرشرکتهای خدمات مخابراتی به دستگاه های نهائی شبکه شما وصل و ختم می شوند. مسئولیت پشتیبانی و تعمیر و نگهداری خطوط و یا رفع هراختلالی که مربوط به قبل از نقطه دیمارک باشد برعهده شرکتی است که طبق قرارداد به شما سرویس می دهد. مسئولیت شرکتهای طرف قرارداد فراهم آورنده خدمات شبکه پس از نقطه دیمارک ( در خصوص رفع هرگونه اشکال احتمالی و یا تعمیر و نگهداری) سلب خواهد شد.

ملاحظات منبع تغذیه:
طبق استاندارد، درسیمهای برق برای تغذیه تجهیزات مخابراتی و شبکه، بایستی در سه رشته سیم به هرزیرسیستم وارد شوند:
1)سیم فاز که به Hot Wire معروف است.
2)سیم نول یا Neutral Wire
3)سیم زمین محافظ یا Protective Ground

مشکلات زیر خطوط تامین تغذیه را تهدید می کند:
Surge : هرگاه ولتاژ منبع تغذیه به بیش از 110 درصد مقدار نامی آن افزایش یابد ( برای 220 ولت گذر از 240 ولت و برای 110 ولت عبور از مرز 120 ولت ) اصطلاحا پدیده Surge رخ داده است. بسیاری از منابع تغذیه سوئیچها، هابها و تجهیزات مخابراتی نمی توانند چنین افزایش ولتاژی را تحمل کنند و در صورت تداوم این وضعیت برای چند ده ثانیه، آسیب خواهند دید.

Spike : افزایش وحشتناک سطح ولتاژ برای مدت زمان بسیار کوتاه ( درحد چند میکروثانیه) اصطلاحا به Spike شهرت دارد. این افزایش ولتاژ می تواند بین 400 ولت تا 5600 ولت و ناشی از تخلیه بار الکتریکی ( همانند رعدوبرق و صاعقه یا تجمع بار الکتریکی برروی اشیاء ) باشد. از دیگرعوامل می توان به قطع و وصل موتورهای فشارقوی مثل آسانسور، پمپ آب یا روشن شدن آبگرمکنهای موتورخانه، دستگاه های فتوکپی یا قوس الکتریکی اشاره کرد.

Sag : این پدیده عبارتست از افت دامنه ولتاژ به زیر هشتاد درصد برای بیش از یک ثانیه. این اختلال می تواند منجر به ازکارافتادن یا اختلال در عملکرد تجهیزات شبکه و از دست رفتن داده های مهم شود.

Blackout : خاموشی کامل  ( چه از مرکز و چه به دلایل داخلی )

Oscillation : وجود هرگونه سیگنال ناخواسته با فرکانس بالا یا پایین تر از فرکانس برق شهر یا هرگونه کاهش یا افزایش فرکانس برق ، به اختلال نوسان یا نویز هارمونی شهرت دارد.

مجموعه عوامل فوق می تواند منجربه قفل شدن کامپیوتر، ازدست رفتن داده های موجود در حافظه اصلی، آسیب دائمی به مدارات نیمه هادی، آسیب دائمی به داده های ذخیره شده روی دیسکتهای مغناطیسی و دربهترین حالت کاهش عمرمفید دستگاه گردد. برای آنکه هیچکدام از عوامل فوق نتواند هیچ خللی در روند طبیعی کار تجهیزات شبکه نشود باید تمهیدات زیر را اندیشیده باشید:

سخت افزار Surge Supperessor : این مدار ولتاژ بالای 240 ولت را کنترل کرده و مازاد ولتاژ را توسط یک حلقه مدار بسته به زمین محافظ هدایت خواهد کرد.

منبع تغذیه بی وقفه (UPS) : دستگاه UPS اجتناب ناپذیرترین اقدام پیشگیرانه در راستای حذف مشکلات ناشی از Sag (افت ولتاژ) و Blackout(قطع کامل برق) است. UPS باید بتواند برای یک دوره موقت تغذیه کل تجهیزات شبکه را برعهده بگیرد. این زمان ازچند ده دقیقه تا چندین ساعت متغیر است و شما در این مدت فرصت خواهید یافت علت مشکل را برطرف کنید. بسیاری از UPS  ها مجهز به مداراتی هستند که Surge را حذف کرده و به محض احساس تغییرات مخرب در فرکانس برق شهر یا وجود هارمونی های اضافی در آن، تغذیه تجهیزات شبکه را به تنهایی ( و با پشتیبانی از باطریهای خشک یا تر) بعهده می گیرند و در این خلال هشدارهای لازم را برای برطرف کردن عامل آن صادر می نماید.

از ویژگی های یک UPS خوب می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • تولید خروجی سینوسی با فرکانس دقیق و مشابه برق شهر ( 50 هرتزدر ایران) با دقت بسیار بالا ( دقت درحدود یک هرتز و کمتر)
  • فیلترسازی دائم ورودی و خروجی از هرگونه نویزهای الکترومغناطیسی و الکتریکی
  • UPS باید بتواند بطور متناوب خودش را از لحاظ درستی عملکرد تمام بخشها بیازماید. درضمن UPS را باید بتوان از طریق نرم افزار یا کلیدهای فشاری وادار به آزمایش خودکار خودش کرد.
  • حمایت از پروتکلهای SNMP ، وب یا پست الکترونیکی برای نظارت دائم بر عملکرد UPS از راه دور، ویژگی بسیار مفیدی است.
  • وجود افزونگی در باطریها یا ماجول های حیاتی UPS 
  • سازگاری با سیستمهای عامل پیشرفته جهت کنترل و مدیریت از راه دور
  • قابلیت تنظیم خودکار ولتاژ بدین معنا که در صورت افت ولتاژ ورودی (Sag ) یا افزایش آن (Surge) بدون استفاده از باطریهای موجود خود را با آن تطبیق داده و درهرحال خروجی پایدار و مطمئن ایجاد کنید.
  • سیستم هوشمند مدیریت شارژ باطری به منظور افزایش طول عمرآنها
  • امکان تعویض سریع باطری در حین عملکرد طبیعی آن 
  • سیستم هشدار دقیق و گزارش از راه دور
  • سازگاری با یکی ار استانداردهای انتقال ( مانند USB) برای نظارت هوشمند و دائم   

کابلهای مسی:
الف ) سیم زوجی بهم تابیده بدون شیلد یا UTP : 

ارزانترین و رایجترین کابل در دنیای شبکه های کامپیوتری، UTP است. این کابل در رده های مختلف به بازار عرضه شده و پهنای باند هر رده با دیگری متفاوت است.

ب ) سیم خروجی بهم تابیده دارای فویل یا Sctp :

این نوع از کابل دربرگیرنده چهارجفت سیم بهم تابیده است که برای کاهش اثر نویزهای خارجی برروی مجموعه این چهارجفت یک فویل نازک آلومینیومی یا مسی کشیده شده است.

ج ) سیم زوجی بهم تابیده شیلد دار یا STP :

این نوع از کابل شامل چهارجفت سیم بهم تابیده است که بر روی هرجفت یک فویل کشیده شده و نهایتا مجموعه جفت سیمها توسط یک پوشش ژاکت گونه فلزی در مقابل نویزهای بیرونی حفاظت می شود.

کابلهای UTP درهفت رده ذیل به بازار عرضه شده اند :
1)Cat1  : این  نوع از کابل دارای پهنای باند حداکثر 100KHZ است و بیشترین نرخ ارسال قابل حصول آن 144Kbps است و کاربردی بیشتر از مودمهای معمولی و دورنگارنخواهد داشت.

2)Cat2 : این رده از کابل پهنای باند 1MHZ و حداکثر نرخ ارسال 2 Mbps را دراختیار می گذارد و بهترین کاربرد آن در خطوط با نرخ حداقل در شبکه ISDN است.

3)Cat3 : این رده از کابل دارای پهنای باند مفید 16 مگاهرتز است و حداکثرنرخ ارسال 10Mbps را برای اترنت 10-Base-T4 در اختیار می گذارد. این کابل که در سال 1991 توسط EIA/TIA استاندارد شده کاربرد گسترده ای در سیستمهای تلفن دارد و لیکن جایگاه مختصری در عالم شبکه یافته است.

4)Cat4 : این رده از کابل که در سال 1993 و برای بکارگیری در شبکه token ring استاندارد شد یکی از بداقبال ترین رده های کابل UTP است چرا که با شکست این شبکه در عرصه بازار، کاربرد دیگری پیدا نکرد و عموما تولید نمی شود. پهنای باند مفید این کابل 20MHZ و نرخ ارسال آن در شبکه token ring 16 مگابیت بر ثانیه بود.

5)Cat5 : جهانی ترین رده کابلهای زوجی بهم تابیده، رده 5 آن است. این کابل که پهنای باند مفید آن 100 MHZ است در سال 1994 بمنظور بکارگیری در شبکه اترنت سریع 100Base-T استاندارد شد. با این کابل نرخ ارسال اترنت در باند پایه و با یک جفت سیم به 100Mbps رسید. بعدا در سال 1998 این رده از کابل با تغییرات مختصرو بدون افزایش پهنای باند با نام Cat5 E (رده 5 ارتقاء یافته) برای بکارگیری در اترنت گیگابیت استانداد سازی شد.

6)Cat6 : این رده از کابل که در ابتدای هزاره جدید استاندارد شده با هدف بکارگیری در شبکه اترنت گیگابیت توسعه یافت. پهنای باند این کابل 250 مگاهرتز است و در دو نوع Cat6  و Cat6 E به بازار عرضه می شود. تفاوت دونوع Cat6  و Cat6 E در پارامترهای مخابراتی انتقال است و هیچ تفاوتی در میزان تضعیف سیگنال یا پهنای باند با یکدیگر ندارند.

7)Cat7 : این رده نورسیده از کابلهای زوجی با پهنای باند 600 مگاهرتز، خود را برای استقبال از کاربردهای آتی ( اترنت ده گیگابیت) آماده کرده است. هنوزکاربرد این رده از کابل به تصویب سازمانهای استاندارد سازی نرسیده است و باید منتظر آینده ماند.
امپدانس تمام رده های 3 تا 7 ، 100 اهم است و حداکثرطول کابل نیز به صد مترمحدود شده است. تفاوت فیزیکی این کابلها در قطر سیم و میزان پیچش به دور یکدیگر است  که هردوی این عوامل به افزایش نیاز آنها به مس منجرخواهد شد و گرانتر شدن آنها را رقم خواهد زد.

فیبرهای نوری:
در یک عبارت ساده و غیرفنی، فیبرنوری تارهای بسیار نازکی از جنس شیشه یا پلاستیک هستند که پرتوهای نور را از مبدا به مقصد منتقل می کنند. فیبرنوری را یک استوانه به ضخامت یک تارمو و به طول چند متر تا چند ده کیلومتر تجسم کنید که از 3 بخش تشکیل شده است:

هسته :

این بخش که در مرکز این استوانه قرار دارد یک ماده بی نهایت شفاف از جنس شیشه یا پلاستیک است که پرتوهای نوری درون آن جریان می یابند. قطراین بخش هسته به نوع فیبر، چیزی بین 5 تا 500 میکرون است.

روکش (Cladding):

این بخش که در پیرامون هسته مرکزی فیبر قرار دارد باز هم از جنس شیشه یا پلاستیک است با این تفاوت که ضریب شکست نورآن با هسته فرق می کند. در حقیقت ناحیه Cladding باعث خواهد شد که پرتوهای نورتابانیده شده به درون هسته در اثرتفاوت ضریب شکست آنها با یکدیگر، همانند آینه منعکس شده و نتواند از هسته خارج شود. 

پوشش محافظ (Buffer Coating) :

این بخش که عموما از جنس پلاستیک رنگی است برای محافظت فیبردر مقابل رطوبت یا خطرات فیزیکی بر روی آن کشیده می شود .رنگ این پوشش نیز کمک می کند تا بتوان فیبرمورد نظررا از میان دهها تار جاسازی شده در یک کابل پیدا کرد. ضخامت این پوشش بین 150 تا 1000 میکرون منغیر است.
کلا قطر  فیبر بر اساس قطرخارجی روکش آن بیان می شود در حالی که فقط قطرهسته مرکزی فیبردر عملکرد آن تاثیر دارد. وقتی ابعاد یک فیبر بصورت 125/50 یا 125/10 میکرون معرفی می شود عدد اول، قطرهسته و دیگری قطرخارجی روکش را مشخص کرده است.

فیبرهای نوری در عمل به سه حالت ساخته می شوند:
1)فیبرهای نوری چند حالته با تغییر ناگهانی در مرز هسته و روکش: دراین نوع فیبر که اصطلاحا به Step Index Multi Mode Fiber مشهورند، ابتدا لایه هسته را با ضریب شکست و قطر مشخص می سازند و سپس بر روی آن یک لایه روکش با ضریب شکست کمترمی نشانند. بدین ترتیب فیبری پدید می آید که ضریب شکست آن در مرز بین هسته و روکش بصورت ناگهانی تغییر می کند. 

2) فیبرهای نوری چند حالته با تغییر تدریجی ضریب شکست در مرز هسته و روکش  در این نوع فیبر که اصطلاحا به Graded Index Multi Mode Fiber شهرت یافته اند، ضریب شکست هسته با آرامی و با دورشدن از مرکز رو به کاهش می گذارد و در مرز 50 تا 5/62 میکرون از مرکز هسته، به حداقل خود می رسد. چنین وضعیتی باعث خواهد شد که مرزبین ناحیه هسته و روکش بصورت یک سطح آیینه ای عمل نکند بلکه پرتوهای نور همانند پدیده سراب بصورت منحنی وار شکسته شده و پس از رسیدن به زاویه بحرانی مجددا بر روی منحنی مشابه بسوی هسته برگرداند. این روال تکرار خواهد شد و پرتوهای نوربه تله افتاده و به پیش رانده می شوند. این فرآیند همانند لوله های صوتی منجر به ایجاد گره و شکم شده و می تواند میزان اتساع ( پهن شدگی ) پالسها را تا حدودی کنترل کند. این نوع از فیبرهای نوری می توانند در سرعتهای بالای گیگابیت در مسافتهای کوتاه بکارگرفته شوند ولی در مسافتهای زیاد یا باید از سرعت ارسال کاسته شود یا از فیبر نوع بعد استفاده گردد.

3)فیبرهای نوری تک حالته (Single Mode) : این نوع از فیبرهای نوری که به اختصار SMF نامیده شده اند دارای یک هسته فوق العاده باریک ( 8 تا 10 میکرون) هستند و یک پرتوی تک موج (لیزر) به درون آن تابانیده می شود. این پرتو تک موج حداقل برخورد را با مرز ناحیه شکست دارد و طبعا کمترین اتساع را به پالسها تحمیل می کند و برای نرخهای ارسال چند در گیگابیت در فواصل بسیار طولانی مناسب است.

فیبرهای نوری جایگاهی رفیع در دنیای انتقال اطلاعات برای خود دست و پا کرده اند  این منزلت و محبوبیت از ویژگی های ذیل بدست آمده است :

پهنای باند فوق العاده بالا : فیبرهای نوری در نرخهای ارسال چندصد کیلوبیت بر ثانیه تا چند صد ترابیت بر ثانیه کاربرد دارند. در نرخهای ارسال پایین برای کاربردهای ویژه ( همانند انتقال اطلاعات سنسورها در محیطهای صنعتی، هواپیماها و حتی خودروهای مدرن) بکار می آیند. فیبرهای نوری تک حالته با تکنولوژی لیزر سرعت انتقال اطلاعات را در آزمایشگاه به 170 گیگابیت رسانده اند و لیکن ازدیدگاه تئوری ظرفیت انتقال فیبرهای نوری تک حالته تا چندصد ترابیت جای پیشرفت دارد. فعلا خطوط فیبر نوری که در دنیای عمل در دسترس عموم قرارگرفته خطوط 40 Gbps است که یقینا در آینده افزایش خواهد یافت.

ایمنی فوق العاده در مقابل نویز : با توجه با آنکه ماهیت سیگنال در فیبرهای نوری از جنس نوراست بنابراین تنها سیگنال مزاحم برای سیگنال حامل داده، پرتوهای ناخواسته نوری هستند که آنها نیز با یک پوشش کدر قابل حذف خواهند بود.

عدم ارتباط الکتریکی گیرنده و فرستنده:  با استفاده از فیبرهای نوری، دوسیستم انتقال ( گیرنده و فرستنده ) هیچگونه ارتباط الکتریکی باهم نخواهند داشت چراکه ماهیت الکتریکی سیگنال در مبدا به شکل نوری در آمده و درمقصد مجددا شکل الکتریکی خود را بازخواهد یافت. ایزوله بودن مبدا و مقصد مشکلاتی را که عدم تطابق ولتاژ زمینهای دو سیستم ایجاد می کند بطورکل برطرف خواهد نمود. بخاطر داشته باشید که مشکل CMV(Common Mode Voltage)  که به دلیل اختلاف پتانسیل بین زمینهای دوسیستم الکتریکی پدید می آید در بهترین حالت نسبت سیگنال به نویز را کاهش و نرخ خطا را افزایش می دهد و لیکن در بدترین حالت منجر به سوختن یک یا هردوی سیستمها خواهد شد. بهترین راه حل حذف CMV تزویج دو سیستم مبدا و مقصد به کمک فیبرهای نوری است.

امنیت اطلاعات: فیبرهای نوری قابلیت اعتماد بسیاربالایی در مقابل استراق سمع غیرمجاز دارند. زیرا هرکسی که بخواهد از فیبر نوری انشعاب غیرمجاز بگیرد و به داده های درحال تردد گوش بدهد راهی جز قطع کردن فیبر و نصب یک گیرنده/فرستنده نوری در میانه آن ندارد. برای این کار فیبر نوری باید برای چند ساعت قطع شود و به محض قطع فیبر، گیرنده و فرستنده ازآن باخبر می شوند. لذا بی درنگ می توان با دستگاه OTDR محل خرابی را کشف و در پی عت آن برآمد. در حالی که در سیمهای مسی بدون قطع سیم ( و در صورت در اختیار داشتن دستگاه های حساس و پیشرفته حتی بدون برقراری اتصال مستقیم ) می توان انشعاب گرفت و به استراق سمع داده ها پرداخت.

وزن، حجم و قیمت پایین مواد اولیه: نوع مواد اولیه بکار رفته در فیبرهای نوری، شیشه یا پلیمرهای شفاف است که اولا بسیار ارزانند، در طبیعت به وفور یافت می شوند و قابل فرآوری هستند ثانیا فوق العاده سبکند چرا که یک استوانه شیشه ای به وزن یک کیلوگرم را می توان به تاری به طول یک کیلومتر تبدیل کرد. ثالثا به دلیل قطر بسیار نازک کابل می توان صدها رشته از آن را درون کابل واحدی جاسازی  کرد. امروزه کابلهایی به قطر 3.5 تا 5 سانتی متر با بازار عرضه شده اند که تا 864 رشته فیبر نوری را در خود جای داده اند و مجموعه آنها ظرفیتی تا چندین ترابیت در ثانیه را فراهم می آورند.

ایمنی محیطی: از آنجا که سیگنال فقط به شکل نوری منتقل می گردد نه بصورت انرژی الکتریکی، بنابراین در جوار محیطهایی مثل محفظه های سوخت، محیطهای پتروشیمی یا درون هواپیماها استفاده از فیبرهای نوری بسیار مطمئن و قالب اعتماد خواهد بود.

تضعیف ناچیز: فیبرهای نوری سیگنال را در حد ناچیزی تضعیف می کنند به گونه ای که فقط درهرچندین کیلومتر به تکرارکننده نیاز خواهد بود.

کابلهای فیبرنوری بسته به محیطی که باید درآن نصب شوند در انواع کاملا متفاوتی تولید می شوند هرچند که ماهیت تارهای فیبرنوری درون آنها یا از نوع MMF یا SMF با پارامترهای کمابیش مشابه است.

تمام انواع مختلف کابلهای فیبرنوری را می توان در دورده کلی زیر دسته بندی کرد:

الف) کابلهای فیبرنوری جهت کاربرد در بیرون ساختمان: از ویژگی های این نوع کابل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تحمل رطوبت محیطی از 90 تا 100 درصد
  • تحمل محدوده دمایی بین 40- تا 80 درجه سانتی گراد در بلندمدت
  • عدم تجزیه یا استهلاک ژاکت کابل در مقایسه نور شدید خورشید
  • انعطاف پذیری بالا در مقابل خمش تا کمترین شعاع ممکن
  • پوشش بسیار مقاوم در مقابل شعله ور شدن
  • قابلیت تحمل فشار بالا
  • پوششی که جونده ها مثل موش به جویدن آن علاقه نداشته باشند.
  • تحمل دفن مستقیم زیرخاک با عمر مفید 15 سال به بالا

ب) کابلهای فیبرنوری جهت کاربرد در درون ساختمان: ویژگی های عمومی این نوع از کابل عبارتنداز: 

  • پوششی که درصورت آتش گرفتن گاز سمی از خود متصاعد نکند.
  • مقاوم در مقابل شعله ور شدن
  • مقاوم در مقابل خمش و در عین حال ظریف و منعطف

شاخصهای اصلی کابلهای فیبر نوری:
کابلهای فیبرنوری قابل نصب درون لوله یا کانال: این نوع از کابل برای نصب در بیرون یا درون ساختمان کاربرد دارد و با فرض آنکه نهایتا در درون لوله، کانالهای بتونی، آجری یا فلزی جای می گیرند، با حفاظ محدود و پوشش نسبتا نازک تولید می شوند. بالطبع مقاومت این نوع از کابل در مقابل خوردگی، رطوبت و حرارت کمتر است ولی در عوض ظریفتر، ارزانتر و منعطف تر است و ساده تر نصب می شود.  با اینحال این نوع کابل درچندین مدل با حفاظ و استحکام متفاوت به بازار عرضه می شود تا طراح قدرت انتخاب بیشتری داشته باشد.

کابلهای فیبرنوری برای نصب هوایی: 
بسیاری از اوقات شرایط جغرافیایی محیط، اجازه نصب زمینی کابلها را نمی دهد و بهترین راهکار، نصب هوایی کابل ازطریق تیر یا دکل است. هرگز نمی توان کابلهای فیبرنوری معمولی را مستقیما بین دو دکل کشید و آنرا محکم کرد بلکه باید از یک سیم بکسل مناسب استفاده شود تا کل وزن نیروی کششی را سیم بکسل تحمل کند و هیچ نیروی خارجی بر فیبر نوری تحمیل نگردد. از ویژگی های بارز این نوع از کابل، وجود یک سیم بکسل مناسب بموازات کابل اصلی، تحمل شرایط سخت اقلیمی و مقاومت در برابر اشتعال زودهنگام و سریع است. عموما لایه های محافظ این نوع از کابل چند لایه است و پوشش بیرونی فوق العاده محکمی دارد.

کابلهای فیبرنوری با قابلیت دفن مستقیم در زیر زمین: 
این نوع کابل را می توان با حفر زمین تا حدود 120 سانتی متر، مستقیما در دل خاک یا ماسه دفن کرد. طبعا چنین کابلی باید چندین لایه محافظ بسیارمحکم و مقاوم داشته باشد تا بتواند در مقابل نشست زمین، فشار زیاد و دائم، دندان جونده هایی مثل موش صحرایی، آبگرفتگی، کشش و خمش دوام بیاورند. تمام این کابلها حداقل یک لایه محافظ فلزی بسیار محکم از جنس آهن، آلومینیوم یا مفتولهای فولادی دارند.

فیبرهای نوری برای استفاده در داخل ساختمان:
این نوع از کابل برای نصب درون ساختمان ها تولید می شوند و طبعا با شرایط بسیار متلاطم اقلیمی و فشارهای بیش از حد مواجه نیستند ولی در عوض طبق استانداردهای جهانی آتش نشانی باید در مقابل اشتعال، فوق العاده مقاوم بوده و در صورت قرار گرفتن در معرض آتش از خود گاز سمی متصاعد نکنند. این رده از کابلها در مدلهای بسیار متنوعی به بازار عرضه می شوند تا هرنوع نیازی را برآورده کنند. از این مدلها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) کابل فیبرنوری با پوشش بسیار محکم (مدل Breakout ): 
این نوع از کابل از چندین رشته فیبر نوری تشکیل شده و دارای حفاظ بسیار محکمی است. برای استحکام بسیار بالا هر تار فیبردر درون چندین لایه پوشش استوانه ای و تودرتو جاسازی شده است. پوششهایی که در مقابل اشتعال مقاومند و ترکیبات غیرسمی دارند ولی در عوض گران هستند و درعین ضخامت کابل، تعداد اندکی فیبر در خود جای داده اند. این نوع از کابل را برای کابل کشی عمودی بین طبقات بکار می برند.
ب) کابل فیبرنوری از نوع توزیع (Distribution) : 
این نوع از کابل همانند نوع قبلی برای داخل ساختمان کاربرد دارد با این تفاوت که تعداد لوله های محافظ پلاستیکی آنها کمتر است و تعداد رشته های فیبر که در درون یک حفاظ پلاستیکی جا داده می شود بیش از یکی است. برای اطمینان بیشتر از عدم شکستگی تارهای مجاور (دراثرلغزیدن روی یکدیگر) اغلب فاصه بین تارها در درون هر لوله با ژل مخصوصی پر می شود و بطور معمول هریک از رشته ها از نوع پوشش سخت انتخاب می شوند. رشته های دارای پوشش سخت دارای یک لایه پلاستیکی 900 میکرونی برروی ناحیه روکش هستند در حالی که رشته های با پوشش نازک فقط یک لایه لاکی چند ده میکرونی دارند.

ج) کابلهای Loose Tube :
در این نوع از کابلها، تعداد زیادی تارفیبر نوری در درون یک لوله و بدور یک محور ابریشمی یا پلاستیکی فوق العاده محکم، جاسازی شده است. دراین نوع کابل، هررشته از فیبر بطور مجزا حفاظت نشده و پوشش محافظ هر فیبر بسیار نازک و در حد یک لایه لاکی بسیار نازک است. طبعا باید در نهایت دقت و ظرافت، درنقاط پایانی تارها از یکدیگر جدا شده و به ترمینال یا کانکتور خود متصل گردند وگرنه آسیب جدی می بینند. 

د) کابلهای Simplex و Duplex :
این فیبرها تک رشته یا دورشته ( یکی برای ارسال و دیگری برای دریافت ) هستند و عموما پوشش محافظ ضخیم و سخت دارند. جمعا سه لایه پلاستیکی محافظ هر رشته فیبر را در برگرفته است ولی به دلیل تعداد بسیار کم رشته ها، کل کابل در حد کابلهای UTP یا کواکسیال،  ظریف و قابل انعطاف است. این کابل صرفا شرایط اقلیمی درون ساختمان را تاب می آورد و طبعا بدلیل کاربرد درون ساختمان، پوشش plenum دارد و بسادگی شعله ورنخواهد شد. 


کانکتورهای فیبرنوری:
الف/ب) کانکتورهای SC یکی از رایجترین کانکتورهای فیبرنوری است که در دونوع تک قلو و دوقلو به بازار عرضه می شود. کارایی بسیار عالی این نوع کانکتور باعث شده که برای اتصال فیبرهای نوری SMF از آن استقبال فراوانی شود هرچند که می توان آن را برای فیبرهای MMF نیز بکار برد. این نوع کانکتور با یک فشار آرام درون سوکت قفل شده و با فشار مجدد به بیرون می پرد. 

ج) کانکتور FC (که بنام PC نیز شناخخته می شود)  برای سالها یکی از پررونق ترین کانکتورها بوده ولی با ظهور نوع SC و LC درحال خروج از عرصه بازار است. این نوع کانکتور دارای یک پوسته فلزی آزاد است که با پیچاندن آن در سوکت محکم خواهد شد ولی قبل از سفت کردن باید از هم محور بودن کانکتور و سوکت اطمینان حاصل کرد و گرنه ممکن است بدان آسیب برسد.

د) کانکتورهای نوع ST برای اتصال فیبرهای نوری چندحالته (MMF)، پیشینه و رواج گسترده ای داشته است و از لحاظ شکل ظاهری و مکانیزم محکم شدن در سوکت ، بسیار شبیه به BNC است. در این نوع کانکتور نیز باید قبل از محکم کردن کانکتور از هم راستایی آن با محور سوکت مطمئن شد وگرنه تضعیف بالایی را بر روی لینک تجربه خواهید کرد. در اینصورت باید کانکتور را باز کرده و با دقت ببندید. بستهای نگهدارنده فیبر در مرکز کانکتور عموما از جنس سرامیک است ولی گاه از پلاستیک یا فلز نیز استفاده می شود. سرامیکی بودن نگهدارنده فیبر در مرکز، این مزیت را دارد که با چسبی ارزان می توان فیبر را در بطن آن محکن و دائمی کرد.

ه/و) کانکتورهای LC که در دونوع یک قلو و دوقلو طراحی و عرضه شده است از خانواده کانکتورهای کوچک و ظریفی است که اخیرا به بازار آمده تا چگالی پورتها در مسیریاب یا سوئیچ افزایش یابد. این خانواده از کانکتورها بنام SFF(Small Form Factor) مشهورند. این کانکتور تقریبا نصف کانکتور ST است و کارایی خوب آن برای اتصال فیبرهای تک حالته (SMF) به اثبات رسیده است. بست نگهدارنده فیبر در مرکز کانکتور، سرامیکی است و بسادگی در سوکت خود نصب یا ازآن جدا می شود. کاربرد این نوع کانکتور در حال رونق گرفتن است.

ز) کانکتورهای MTRJ نیز در خانواده کانکتورهای کوچک و ظریف طبقه بندی می شوند که صرفا دوقلو و از جنس پلیمر است و برای اتصال یک جفت فیبر نوری MMF بکار می آید. برای اطمینان از هم راستایی محور فیبرها، زائده هایی سوزنی شکل تعبیه شده تا اتصال ناهم راستا اصلا ممکن نباشد. کوچکی این نوع از کانکتور و سادگی ایجاد و نصب، محبوبیت بی نظیری برای این عضو تازه وارد خانواده کانکتورها به ارمغان آورده است.

ح) کانکتور E2000 مشخصاتی شبیه به کانکتور LC دارد و عضو خانواده کانکتورهای کوچک و ظریف به شمار می آید. تفاوت E2000 با LC آنست که در انتهای فیبر یک دریچه محافظ وجود دارد که بمحض جدا کردن کانکتور، بسته می شود تا فیبر را در مقابل آلودگی، گردوغبار و یا خطرات احتمالی خروج پرتوی لیزر محافظت نماید.

ط) کانکتور MT دوازده کانکتور مشابه هستند که عموما در کارخانه و توسط دستگاه خاص، به انتهای کابلهای نواری (Ribbon) پیوند زده می شود و معمولا بطور جدا کاربرد زیادی ندارند.

ی) کانکتور SMC صرفا دوقلو و ازجنس پلیمر است و همانند کانکتورهای LC یا MTRJ در رده کانکتورهای ظریف و کوچک ( با هدف افزایش چگالی پورت و سهولت کاربرد) طراحی و تولید شده است. 

ک) کانکتور Opti-Jack نیز عضو تازه واردی به خانواده کانکتورهای ظریف و کوچک است که به شکل دوقلو و در ابعاد یک کانکتور RJ-45 ساخته می شود و در دونوع نری و مادگی در بازار موجود است.